CINiBA: biblioteka otwarta!

Koncepcja biblioteki otwartej stanowiła przewodnią ideę nowej książnicy już na etapie jej projektowania. Dyrektor Centrum, prof. dr hab. Dariusz Pawelec, pisał o niej tak:

„Zatem biblioteka otwarta dla wszystkich. Bliska także idei „domu otwartego”, w którym gospodarze chętnie przyjmują gości, zapewniając im przy tym rozliczne atrakcje, domu, w którym kwitnie życie intelektualne i towarzyskie. Biblioteka pozostająca miejscem dla otwartych dyskusji i otwartych umysłów (…), „otwarta” jest także biblioteka dająca schronienie, biblioteka jako miejsce bezpieczne i przyjazne  w przestrzeni fizycznej oraz duchowej”.

Pawelec D. (ze wstępu): Biblioteka otwarta. Wczoraj i jutro Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2008.

Nauka w CINiB-ie: konferencje

Katowicka książnica, oprócz roli biblioteki, pełni funkcję centrum edukacji. W gmachu CINiB-y odbywa się wiele wydarzeń naukowych, takich jak konferencje o zasięgu międzynarodowym i ogólnopolskim, seminaria, sympozja, zebrania organizacji akademickich, a także szkolenia czy warsztaty. Uczestnicy wydarzeń mają możliwość skorzystania z sal wyposażonych w sprzęt multimedialny, dzięki którym spotkania mogą być przeprowadzane w komfortowych warunkach. Od momentu otwarcia CINiB-y w 2012 roku odbyło się tutaj niemal 3 500 wydarzeń kulturalno-naukowych.

Nauka w CINiB-ie: repozytoria, biblioteki cyfrowe, platformy dydaktyczne

CINiBA oferuje szeroki wachlarz usług zdalnych. Rozwiązanie to znajduje uznanie użytkowników ze względu na wygodę korzystania z publikacji oraz szybkość i łatwość dostępu do interesujących treści. Wśród licznych propozycji biblioteki można znaleźć repozytoria (Re-BUŚ), których zadaniem jest rozpowszechnianie dorobku naukowego pracowników akademickich, promowanie naukowych badań, a także zapewnienie wsparcia dla procesu edukacji. Dodatkowo książnica uruchomiła platformę Dydaktyczna Biblioteka Cyfrowa UŚ, gdzie mieszczą się materiały niezbędne do zajęć przeprowadzanych w trybie zdalnym. Dostęp online do artykułów, monografii i innych tekstów naukowych pomaga czytelnikom w pracy i edukacji odbywającej się również w warunkach domowych.

Nauka w CINiB-ie: zbiory specjalne

W CINiB-ie czytelnik znajdzie nie tylko najnowsze publikacje, podręczniki i skrypty z zakresu wszystkich dziedzin nauki reprezentowanych przez Uniwersytet Śląski w Katowicach i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ale również kolekcje specjalne. Gromadzą one księgozbiór rzadki i cenny, na przykład egzemplarze wydawnicze sprzed kilku wieków czy dzieła i artefakty z prywatnych zasobów wybitnych osobowości (m.in. Stefana i Franciszki Themersonów). Ze względu na charakter zbiorów nie są one ogólnodostępne. Osoby zainteresowane zapoznaniem się z tą częścią materiałów powinny skontaktować się uprzednio z opiekunem zbiorów specjalnych, dr Marzeną Smyłłą (marzena.smylla@ciniba.edu.pl). Zbiory specjalne prezentowane są również podczas wystaw przygotowywanych przez pracowników Centrum.

Nauka w CINiB-ie: zasoby biblioteki

Książnica gromadzi ponad 1,2 miliona egzemplarzy książek i czasopism. Ponad 400 tysięcy znajduje się w przestrzeni wolnego dostępu, pozostałe materiały umiejscowione są w magazynach bibliotecznych – aby skorzystać z tekstów, czytelnik uprzednio powinien złożyć zamówienie za pośrednictwem katalogu Integro. W gmachu Centrum do dyspozycji użytkowników są dwie czytelnie: ogólna i czasopism bieżących. Swobodnie uczyć się można w przestrzeni wolnego dostępu, gdzie mieszczą się wygodne stanowiska komputerowe, a także w specjalnie przystosowanych kabinach do pracy indywidualnej, zapewniających ciszę sprzyjającą skupieniu się podczas nauki.

Nauka w CINiB-ie: CINiBA online

Aby zapewnić czytelnikom nieprzerwany dostęp do materiałów bibliotecznych w każdych okolicznościach, Centrum zaproponowało szereg usług zdalnych. Wśród nich znalazły się na przykład: możliwość zdalnego założenia konta, dostęp do źródeł elektronicznych, baz danych, repozytoriów i platform dydaktycznych, usługi reprograficzne. Niezmiennie korzystać można z całodobowej wrzutni zapewniającej zwrot książek o każdej porze. Dodatkowo, w czasie największego zapotrzebowania, CINiBA wprowadziła usługę książkomatów, dzięki której odbiór zamówionych publikacji był bezkontaktowy i bezpieczny. Wszelkie wskazówki związane ze zdalną nauką i pracą udostępniane są na bieżąco w serwisie internetowym www.ciniba.edu.pl oraz w przestrzeni mediów społecznościowych.

 

Kultura w CINiB-ie: Centrum jako pasaż kultury

CINiBA to także swoisty pasaż kultury. Biblioteka angażuje się w wiele aktywności związanych z promocją sztuki, wydarzeń artystycznych i społecznych. Centrum dysponuje obszerną przestrzenią wystawienniczą w holu głównym, na którą składają się gabloty, ścianki do ekspozycji obrazów, plakatów i plansz, miejsce na aranżację materiałów typu roll-up, sztalug i innych systemów. Wystawy plenerowe można oglądać nieopodal gmachu, na placu od strony Rawy.  Do końca 2021 roku Centrum zorganizowało lub współorganizowało xxx wystaw, gościło również wiele ekspozycji zewnętrznych. Wiele z prezentowanych w CINiB-ie prac, na przykład Memy (Marta Frej), Gabberbochus Press (CINiBA), Torkat. 90 lat historii (Fundacja Dom Modernisty, CINiBA, Katowice), cieszyło się ogromną popularnością. Niektóre wystawy, jak Tyrmand. Wolność, kobiety, jazz (CINiBA, BUŚ), przedstawiono również w formie online w Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.

Edukacja w CINiB-ie: warsztaty i wycieczki

Książnica dostępna jest nie tylko dla społeczności akademickiej, ale także dla mieszkańców regionu, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz  grup zorganizowanych. Znakomitą okazją do zapoznania się z biblioteką i jej funkcjonowaniem jest oferta wycieczek przygotowana przez pracowników Centrum. Mogą z niej skorzystać młodzi czytelnicy, uczniowie i nauczyciele, seniorzy, architekci, czy turyści zwiedzający Śląsk. Przewodnik oprowadza gości po gmachu biblioteki, omawiając historię budynku, ciekawostki, informacje statystyczne – w zależności od preferencji grupy. Odpowiada na wszelkie pytania, starając się przedstawić zwiedzającym istotę Centrum jako „biblioteki otwartej”. Zainteresowani mogą skorzystać również z oferty warsztatów, między innymi Sztuki szukania w labiryncie informacji i Bibliotecznego NAJ. Dzięki wprowadzeniu czytelników w świat informacji naukowej, źródeł elektronicznych, zbiorów specjalnych, zyskują oni kolejne kompetencje wspomagające ich naukę i proces edukacji. Do 2021 roku w CINiB-ie odbyło się xxx wycieczek i warsztatów.

Edukacja w CINiB-ie: udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami

CINiBA to biblioteka bez barier. Gmach Centrum jest dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami pod względem architektonicznym (m.in. automatycznie otwierane drzwi wejściowe, windy z kabinami dostosowanymi dla osób poruszających się na wózkach oraz z niepełnosprawnością wzroku (Alfabet Braille’a), korytarze i pomieszczenia dostosowane do poruszania się na wózkach, możliwość wejścia do obiektu z psem asystującym, stanowiska pracy).

Użytkownicy z niepełnosprawnością mogą zatem swobodnie korzystać z zasobów biblioteki, specjalistycznego oprogramowanie i sprzętu komputerowego. CINiBA realizuje także usługę dostarczania czytelnikom z niepełnosprawnością cyfrowych kopii materiałów bibliotecznych. Bibliotekarze digitalizują materiał stosując technikę OCR, aby umożliwić jego późniejsze odsłuchanie.